Ülke Raporları | Fas

Afrika’nın kuzey batısında yer alan Fas; doğusunda Cezayir, güneyinde ise Moritanya ile komşudur. Sahil sınırı ülkenin batısında Atlas Okyanusundan başlayıp Cebelitarık boğazını da içine alarak kuzeyde Akdeniz’de sonlanmaktadır. Kuzey Afrika’nın başlıca ve gelişmişlik açısından farklılık arz eden ülkeleri içerisinde yer alan Fas, Batı Sahra dahil 710.850 km2 yüzölçümüne sahiptir. Fas topraklarının kuzeyinde, Akdeniz kıyısında İspanya’ya ait olan iki küçük şehir Ceuta ve Melilla yer almaktadır. Fas, Rif bölgesinde yer alan dağlar ve Atlas dağları göz önünde bulundurulduğunda Magreb bölgesinin en yüksek dağlarına sahip ülke olarak bilinmektedir.

1.2 Siyasi ve İdari Yapı

Avrupa’nın müstemleke ülkelerinden sayılan Fas, 1956 yılında gerçekleştirdiği mücadele sonucu Fransa’nın hakimiyetinden çıkarak bağımsızlığını ilan etmiştir. Yönetim şekli olarak anayasal monarşiye sahip olan Fas Krallığı 1996 yılında kabul edilen 4.   anayasasına göre devlet dini İslam, resmi dili Arapça olan demokratik monarşik bir devlettir. Ülke idari bakımdan 16 eyalet ile 2 valiliğe bölünmüştür. 1970 senesinde halkoyuyla kabul edilen anayasaya esasen, yasama kurumu sadece millet meclisinden meydana gelen parlamentodur. Seçimle gelen meclisin yetkileri sınırlıdır. Fas Parlamentosu, milletvekillerinden oluşan Temsilciler Meclisi (TM) ve sivil toplum örgütlerinin temsilcilerinden oluşan Danışmanlar Meclisi (DM) olmak üzere iki kanatlı bir yapıya sahiptir. 395 üyeye sahip olan TM, beş yıllığına tüm seçmenlerin katılımıyla tek dereceli seçimle belirlenmektedir. İlk başta beş yıllık yasama döneminin başında üç yıllığına seçilen TM başkanının, daha sonra ise üçüncü-son yılın nisan ayında yasama dönemi sonuna kadar tekrar seçilme imkanı vardır.

Parlamento’nun bir diğer kanadı olan ve 270 üyesi olan DM üyelerinin 3/5’i her bölgede, yerel yönetimlerin temsilcilerinden oluşan seçim kurulunca (yerel danışmanlar), kalan 2/5’lik kısmı ise her bölgede, meslek odalarınca seçilen temsilciler ile ulusal boyutta ücretlilerin temsilcilerinin oluşturduğu seçim kurulunca seçilmektedir. 9 yıllığına seçilmekte olan Danışmanlar Meclisi üyelerinin, her üç yılda bir 1/3’i yenilenmektedir. Meclis Başkanı ise her üç yıllık dönemin başında ekim ayında yeniden seçilmektedir. Yürütme kurulun başında görev alan Kral (melik) istemediği kanunları veto hakkına sahiptir. Dini ve ahlaki bir lider konumunda olmasıyla birlikte bir numaralı kanun koyucu olan Kral; Başbakanı, hükümet üyelerini, ordu komutanlarını ve üst düzey yetkilileri kendisi atamaktadır.

Kamran ELESGERLİ | UGSAM Araştırmacısı | Aralık 2018
Yazının tamamına ulaşmak için | Tıklayın

Yorum ekle