Yenilenemez enerji kaynaklarından olan doğal gaz ve petrol; bugün dünya ülkelerini Doğu Akdeniz’de buluşturmuş, enerji maliyetlerini azaltma hususunda arayış içinde olan ülkeler gerek donanmasıyla, gerekse araştırma ve sondaj gemileriyle bölgede varlık göstererek pay sahibi olma çabasına girişmiştir. Son yıllarda kriz ve sorunların eksik olmadığı Doğu Akdeniz bölgesi, güçlü ülkelerin çıkar çatışmalarına sahne olmaya adayken, güçsüz bölge ülkelerinin de doğru politikalar uygulaması durumunda güçlenmesine aracı olabilir. Türkiye’nin de kesin hak sahibi olduğu Doğu Akdeniz’de meydana gelen son gelişmeler ele alındığında bölgede uzun süre sular durulmayacak gibi gözükmektedir.
Sınırı olsun ya da olmasın birçok ülkenin varlık gösterdiği Doğu Akdeniz’in çevresindeki ülkelerin Arap Baharı’ndan bugüne kadar ki süreç incelendiğinde darbeler, iç karışıklıklar ve ekonomik krizlere sahne olduğu görülmektedir. Her ne kadar Tunus’ta başlamış da olsa Doğu Akdeniz’in kapsama alanındaki ülkelerden Libya, Mısır ve Suriye’de de yankı bulan Arap Baharı, Libya’da Kaddafi’nin devrilmesinden sonra otorite boşluklarına ve iç karışıklıklara sebep olmuş ve halen bu sorunlar çözülememiştir. Öte yandan Mısır’da Hüsnü Mübarek’in devrilmesinin ardından yapılan seçimlerde halkın büyük desteğiyle cumhurbaşkanlığına seçilen İhvan-ı Müslimin’in adayı Muhammed Mursi bir yıllık görev süresinin ardından Genelkurmay Başkanı Sisi tarafından darbeyle indirilmiştir. Paramparça edilen Suriye’de ise Beşşar Esad devrilememiş ancak ülkenin büyük bölümünde meydana gelen iç karışıklık ve çatışmalar yüzünden halen huzur sağlanamamıştır. Lübnan’daysa İsrail’in baskı ve tehditleri yönetimi yıldırmıştır. 15 Temmuz 2016’da Türkiye’de gerçekleşen darbe girişimiyle, yönetime gözdağı verilmiştir. Ekonomik krizle boğuşan Yunanistan da, GKRY aracılığıyla Doğu Akdeniz’de çözüm arayışlarına girişmiştir. KKTC’yi dünyada yalnızca Türkiye tanımakta ve bu durum Türkiye’yi uluslararası arenada işgalci güç konumuna sokmaktadır. Dolayısıyla bölge ülkelerindeki kargaşa Doğu Akdeniz’deki münhasır ekonomik bölgeler üzerindeki bir uzlaşı ihtimalini de düşürmektedir.
Necmeddin Erbakan CEYLAN | UGSAM Araştırmacısı | Mart 2020
Yazının tamamına ulaşmak için | Tıklayın
