İdlib’le ilgili farklı senaryoların devreye girmesi mümkün. Ancak şunu unutmamak gerekir ki Suriye ve Rusya’nın kentteki cihatçılarla geniş çaplı bir çatışmaya girerek onları etkisiz hale getirme noktasında gerekli güce sahipler. Bunu şu ana kadar yapmamaları, birincisi daha stratejik şehirleri ele geçirip buradaki silahlı güçleri İdlib’de toplama kaygısından kaynaklanıyordu. Diğer bölgeler büyük ölçüdeki sorunlar büyük ölçüde halledilince ise bu kez İdlib’de yaşanacak bir çatışmanın hem sivil kaybı anlamında çok büyük sonuçlar doğurması hem de Rusya ve İran’ın Türkiye’yi Suriye’deki kendi denklemleri içerisinde anlamlı bir yere oturtma endişesi, operasyonun ertelenmesine neden oldu.
Bu kaygıların bir ürünü olan Soçi toplantısında tarafların anlaşmaya varması, Rusya’nın İdlib’de dahil olmak üzere Suriye’nin sınırları içerisinde olan şehirlerde Şam yönetiminin egemenliğini yeniden tesis etme arzusundan feragat ettiği anlamına gelmiyor. Rusya ve İran, Suriye’deki denklemi Şam yönetiminin lehine tesis edecek enstrümanın önemi, siyasi mi yoksa güce başvurmayı gerektiriyor mu, bunlar tamamen hedefe giden yolda, yani Suriye kentlerinin silahlı muhaliflerden arındırılması hedefini ne ölçüde gerçekleştireceğine bağlı olarak değişir. Dolayısıyla ara çözüm ve anlaşmalar, başka aktörlerin zannettiği sonuçları getirmeyebilir. Rusya’nın bu anlamda Türkiye’nin İdlib’de ilanihaye askeri bir güç bulundurmasına izin vermesi beklenemez. Astana sürecinin maddeleri okunduğunda bunun açık olduğu görülecektir.
Bu çerçevede bakıldığında Son Soçi toplantısını Türkiye’nin sırtına yüklenmiş yükümlülükler anlaşması olarak görmek daha doğru olacaktır. Suriye’de İdlib’le ilgili senaryolara da bu çerçevede bakıldığında muhtemel senaryoları şu şekilde sıralamak mümkündür:
İslam ÖZKAN | UGSAM Araştırmacısı | Ekim 2018
Yazının tamamına ulaşmak için | Tıklayın
Bir yanıt yazın